Kościół w Bartągu pw. św.Jana Ewangelisty i Opatrzności Bożej

22 lutego 2025 roku członkowie Koła Miłośników Lasu i Militariów LOK przy ATW w Olsztynie odwiedzili wieś Bartąg, leżącą kilka km od Olsztyna. Głównym celem było zwiedzenie pięknego kościoła. Byliśmy tam już kilka lat temu, ale teraz padła taka propozycja od członków Koła, którzy wtedy nie mogli uczestniczyć.

 

Przewodnikiem był prezes Koła Anatol Leszczyński, który opowiedział o historii kościoła, korzystając z informacji z internetu, ale też przypominając wypowiedzi  proboszcza z poprzedniego naszego pobytu. Tych informacji było bardzo dużo. Nie można w krótkiej notatce, na stronie internetowej umieścić choćby te najważniejsze, ale podaję kilka dat, dla uporządkowania:

Pierwszy kościół zbudowano w 1348 r. (pw. św. Jana Ewangelisty), spalony w 1681 r., odbudowany w XVIII w., konsekrowany w 1724 r., w 1934 r. rozbudowany. Przy kościele funkcjonował szpital i szkoła. Od 1776 r. związany zarówno z kościołem, jak i szkołą był ks. Tomasz Grem, który próbował odbudować zaniedbane szkolnictwo parafialne na Warmii.

We wsi można spotkać zabytkowe kapliczki oraz współcześnie postawione krzyże.

 

 

Przy bramie kościoła pamiątkowe tablice w języku niemieckim, upamiętniające poległych w I wojnie światowej mieszkańców wsi (repliki; oryginały skradzione w 2006 r.).

Pierwszym proboszczem był Dietmar (wymieniony w dokumentach w 1348) r. Kościół w Bartągu pw. św. Jana Apostoła powstał w 1363. W 1681 uległ spaleniu. Ponownie konsekrowany w 1724 r.przez sufragana Jana Franciszka Kurdwanowsiego.

 

Wyposażenie gotyckie, cenny ołtarz główny wykonano w 1695 r. w warsztacie królewieckiego snycerza Izaaka Riga, polichromie stropu pochodzą z 1724. W 1800 r. dostawiono nową wieżę na planie prostokąta, hełm czterospadowo-cebulowy. W połowie XIX w. świątynię regotyzowano, a w1934 przebudowano i powiększono. W latach 1873–1886 wikariuszem był ks. J. Jabłoński, współzałożyciel i redaktor pisma Warmiak.

Długoletnim proboszczem w Bartągu był ksiądz Langkau, który zginął zastrzelony przez rosyjskich żołnierzy.

 

Kiedy ranem 22 stycznia 1945 r. żołnierze radzieccy wkroczyli do Bartąga, zajechali na podwórze plebanii. Podpalili stodołę. W tym czasie niektórzy mieszkańcy schronili się w piwnicy plebanii, a wszystkie drzwi wejściowe zamknięto na klucz. Gdy Rosjanie zastukali do drzwi, otworzył je ks. Langkau, który był proboszczem w Bartągu 32 lata. Gdy ksiądz stanął w progu, nie padło żadne słowo, żadne pytanie, ale natychmiast padł strzał. Badanie wykazało, że zabiły go dwa strzały w serce. Rzucony w stronę jego głowy granat nie eksplodował.
Gdy ks. Otto Langkau zmarł, chciano go pochować na cmentarzu, jednak Rosjanie na to nie pozwolili. Zajęli plebanię i urządzili w niej swoją komendanturę.
W następną niedzielę, 28 stycznia 1945 r., został pochowany w kościele. Rok później trumnę z ciałem kapłana wykopano, by w święto Matki Bożej Bolesnej, po mszy św. żałobnej odprawionej przez ks. Edwarda Barkowskiego, pochować ciało ks. Langkau na miejscowym cmentarzu.

Ks. Otto Langkau z wielką otwartością odnosił się do polskich i niemieckich Warmiaków. Dlatego odprawiał nabożeństwa i głosił kazania zarówno w języku polskim jak i niemieckim. Wynikało to z tego, iż rozumiał konieczność godnego współżycia Niemców i Polaków. Jako proboszcz parafii w Bartągu wznowił w 1917 r. działalność Bractwa Opatrzności Bożej, do którego w ciągu kilku lat wstąpiło ponad 6 tys. osób. Ze względu na rozrastającą się parafię rozbudował istniejący kościół i przeprowadził niezbędne remonty

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *